ĐIỂM MẶT CÁC NGUYÊN NHÂN GÂY VÀ CÁC NGUY CƠ GÂY NHỒI MÁU NÃO CẦN ĐẶC BIỆT LƯU Ý

Theo thống kê của Tổ chức Y tế thế giới (WHO) bệnh nhồi máu não cấp là nguyên nhân gây tử vong đứng hàng thứ 3 trên thế giới sau bệnh lý tim mạch và ung thư. Đây cũng là căn bệnh gây tàn phế cao nhất ở người trưởng thành khiến họ trở thành gánh nặng cho gia đình và xã hội.

1. Nhồi máu não do đâu?

Nhồi máu não hay còn gọi là đột quỵ, thiếu máu não cục bộ cấp tính là tình trạng dòng máu đột ngột không lưu thông đến một khu vực của não làm mất chức năng thần kinh tương ứng.

Nhồi máu não chiếm từ 70-80% các trường hợp đột quỵ xảy ra do thiếu sự cung cấp máu lên não khiến cho bệnh nhân dễ tử vong hoặc tàn phế.

Đột quỵ thiếu máu não là hậu quả của các nguyên nhân gây giảm hoặc tắc nghẽn dòng máu.

Yếu tố nguy cơ nhồi máu não

Có nhiều yếu tố nguy cơ của nhồi máu não trong đó người ta chia ra làm hai yếu tố chính bao gồm: Yếu tố nguy cơ nhồi máu não có thể thay đổi và yếu tố nguy cơ không thể thay đổi.

Việc phân chia xác định các yếu tố nguy cơ ở mỗi bệnh nhân có thể giúp các bác sĩ nhanh chóng xác định hoặc định hướng nguyên nhân gây đột quỵ và đưa ra phác đồ điều trị và phòng ngừa tái phát hợp lý.

- Các yếu tố nguy cơ nhồi máu não không thay đổi bao gồm: Tuổi, chủng tộc, giới tính, tiền sử đau nửa đầu kiểu migrain, loạn sản xơ cơ, di truyền gia đình có người bị đột quỵ hoặc người mắc các cơn thiếu máu não thoáng qua.

- Các yếu tố nguy cơ nhồi máu não có thể thay đổi bao gồm:

Bệnh tăng huyết áp. Đây là yếu tố quan trọng nhất gây nhồi máu não, các nghiên cứu cho thấy người bệnh mắc tăng huyết áp khiến gây tổn thương thành mạch, hình thành các mảng xơ vữa, tạo huyết khối tắc mạch, tạo các phình mạch nhỏ trong não, dễ gây trạng thái nhồi máu ổ khuyết.
Bệnh đái tháo đường.
Các bệnh lý tim mạch cũng là yếu tố nguy cơ trong đó các bệnh như: suy tim, hẹp van hai lá, rung nhĩ, bệnh van tim... cũng dễ dẫn đến nguy cơ nhồi máu não.
Rối loạn lipid máu
Thiếu máu não thoáng qua (TIAs)
Hẹp động mạch cảnh
Tăng homocystine máu
Các vấn đề về lối sống: uống rượu quá mức, hút thuốc lá, sử dụng ma túy, ít hoạt động thể lực
Béo phì
Dùng thuốc tránh thai hoặc dùng hormone sau mãn kinh
Bệnh hồng cầu hình liềm

Nguyên nhân gây nhồi máu não thường gặp

Do tắc động mạch lớn

- Do vỡ xơ vữa động mạch: thân chung động mạch cảnh, động mạch cảnh trong

- Do huyết khối từ tim: hẹp van hai lá, rung nhĩ...

Do đột quỵ ổ khuyết

- Đột quỵ ổ khuyết chiếm 13-20% bệnh nhân đột quỵ thiếu máu não. Phần lớn đột quỵ ổ khuyết liên quan đến tăng huyết áp.

- Nguyên nhân thường gặp:

Mảnh vữa xơ nhỏ (microatheroma)
Nhiễm lipohyalin

Hoại tử dạng fibrin thứ phát sau tăng huyết áp hoặc viêm mạch

- Vữa xơ động mạch hyaline

- Bệnh mạch amyloid

- Bệnh lý mạch máu khác...

Do cục tắc

Cục tắc từ tim có thể chiếm tới 20% nguyên nhân gây nhồi máu não cấp, hay gặp trong các bệnh. Bệnh van tim (hẹp van hai lá, viêm nội tâm mạc nhiễm khuẩn, van tim nhân tạo); Nhồi máu cơ tim, rung nhĩ, bệnh cơ tim giãn hoặc suy tim sung huyết nặng gây huyết khối trong buồng tim rồi di chuyển lên mạch não; U nhày nhĩ trái.

Do huyết khối

- Nguyên nhân:

Do nứt vỡ mảng vữa xơ động mạch: tổn thương và mất các tế bào nội mô, lộ ra lớp dưới nội mạc làm hoạt hóa tiểu cầu, hoạt hóa các yếu tố đông máu, ức chế tiêu sợi huyết
Hẹp động mạch: làm tăng tốc độ dòng máu chảy, tăng kết dính tiểu cầu, làm dễ dàng hình thành cục máu đông làm tắc nghẽn mạch.
Ở những bệnh nhân trẻ tuổi, cần lưu ý: Các bệnh lý tăng đông, bệnh hồng cầu hình liềm, loạn sản xơ cơ, lóc tách động mạch, co mạch liên quan đến các chất kích thích.

2. Dấu hiệu nhận biết sớm của nhồi máu não

Việc phát hiện sớm nhồi máu não ở người bệnh là vấn đề vô cùng quan trọng. Các dấu hiệu và triệu chứng của nhồi máu não thường xuất hiện đột ngột. Dưới đây là những dấu hiệu nhận biết sớm ở người bệnh:

- Có thể người bệnh sẽ mất hoặc giảm cảm giác một bên cơ thể

- Đối với mắt có thể mất thị lực một hoặc hai mắt. Mất hoặc giảm thị trường, nhìn đôi (song thị).

- Giảm hoặc không vận động được khớp xương

- Liệt mặt

- Thất điều

- Chóng mặt (hiếm khi xuất hiện đơn lẻ).

- Thất ngôn

- Rối loạn ý thức đột ngột

Các biểu hiện trên có thể đơn độc hoặc phối hợp. Vì vậy, khi có biểu hiện nghi ngờ cần tới cơ sở y tế để được thăm khám và điều trị.

Tóm lại: Nhồi máu não hay còn gọi là tắc mạch máu não là dạng của bệnh tai biến mạch máu não, xảy ra khi một vùng não không được cung cấp đầy đủ lượng máu cần thiết do hẹp hay tắc một động mạch não hoặc do hạ huyết áp.

Bệnh nhân mắc nhồi máu não cấp có nguy cơ tử vong nhanh và gặp nhiều di chứng nặng nề khó hồi phục. Chính vì vậy, khi có biểu hiện nghi ngờ cần tới bệnh viện để được thăm khám và điều trị kịp thời.

3. Lời khuyên về cách lựa chọn thực phẩm phù hợp để ngăn ngừa đột quỵ

3.1. Tăng lượng trái cây, rau củ để giảm nguy cơ đột quỵ

- Ăn thường xuyên các loại trái cây, rau củ quả, các loại đậu để bổ sung chất xơ có trong trái cây và ngũ cốc. Đây là một cách để giảm lượng cholesterol, chất béo "xấu" và natri nhưng vẫn khiến bạn no. Tuy nhiên, cần tránh hiểu lầm về ranh giới tốt - xấu của thực phẩm, ví dụ món salad rau củ tốt nhưng nếu trộn thêm nhiều thịt, pho mát và nước sốt thì thực sự bạn đang ăn một lượng lớn calo, chất béo và muối, tất cả đều có thể làm tăng nguy cơ đột quỵ nếu ăn thường xuyên.

- Tham khảo chế độ ăn Địa Trung Hải là chế độ ăn giúp tăng lượng trái cây, rau củ và đã được chứng minh là tốt nhất cho sức khỏe trái tim. Chế độ ăn Địa Trung Hải có một số thực phẩm như dầu ô liu, dầu hạt cải, dầu cá omega-3, giấm balsamic, vitamin và chất chống oxy hóa được khuyên dùng để ngăn ngừa đột quỵ. Chế độ ăn kiêng này hạn chế chất béo chuyển hóa, chất béo có hại có nguồn gốc động vật và cholesterol.

- Ăn nhiều bữa ăn lành mạnh hơn, giảm thiểu các bữa ăn có thực phẩm chế biến sẵn và tốt nhất là nấu ở nhà để kiểm soát được thực phẩm, cách chế biến và lượng muối. Đã có nghiên cứu báo cáo rằng chất làm ngọt nhân tạo có thể làm tăng nguy cơ đột quỵ. Chất tạo ngọt này có cả trong soda ăn kiêng, vì vậy tốt nhất là nên tránh dùng thường xuyên.

3.2. Tránh các thực phẩm có hàm lượng cholesterol cao

Ăn nhiều thịt đỏ, bơ và đồ chiên rán làm tăng nguy cơ đột quỵ. Thay vào đó, hãy thử nướng, hấp thức ăn thay vì chiên rán. Nên chọn các loại thịt trắng như thịt gà không da để thay thế thịt đỏ. Nếu bạn muốn thử các sản phẩm thay thế thịt, hãy thêm đậu, đậu Hà Lan, đậu lăng hoặc đậu phụ vào chế độ ăn uống.

3.3. Ăn thực phẩm giàu omega-3 ngừa đột quỵ

Omega -3 là chất béo không bão hòa đa (loại chất béo lành mạnh) có trong cá, hạt lanh... làm tăng mức cholesterol "tốt". Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ khuyến nghị nên ăn ít nhất hai khẩu phần cá béo mỗi tuần, có thể bao gồm cá hồi, cá thu, cá mòi, cá trích. Tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng để biết bạn cần bao nhiêu omega-3 trong chế độ ăn uống của mình.

Hạn chế ăn thịt chế biến sẵn và nên ăn các loại protein lành mạnh hơn như cá tươi, thịt nạc, thịt gia cầm, sữa, sữa chua, phô mai ít chất béo, trứng, đậu phụ, các loại hạt.

3.4. Hạn chế uống rượu để giảm nguy cơ đột quỵ

Rượu có thể làm tăng huyết áp, đây là yếu tố nguy cơ chính dẫn đến đột quỵ. Nếu bạn muốn uống rượu, không nên uống quá hai ly mỗi ngày đối với nam và một ly mỗi ngày đối với nữ. Chuyển sang dùng rượu vang đỏ vì loại vang này được cho rằng có đặc tính bảo vệ tim và não.

3.5. Giảm lượng muối ăn vào

Ngoài việc cắt giảm lượng đường, chất béo bão hòa và uống nhiều nước, cần bỏ thói quen ăn nhiều muối (nếu có). Mặc dù đôi khi chúng ta thèm đồ ăn mặn, nhưng điều quan trọng là phải xem lượng natri ăn vào là bao nhiêu. Tổ chức Y tế Thế giới khuyến nghị mỗi người trưởng thành chỉ nên tiêu thụ ít hơn 2 g natri mỗi ngày, tương đương với 5 g muối /1 ngày ( ít hơn 1 thìa cà phê muối) và những người mắc một số bệnh lý nhất định cần tiêu thụ ít hơn.

Nên giảm việc sử dụng muối trong nấu ăn và thử thay muối bằng các loại thảo mộc trong nấu ăn để tăng hương vị tự nhiên của món ăn mà không làm tăng huyết áp.

Nồng độ natri cao có thể được tìm thấy trong các món ăn được nhiều người yêu thích như pizza, súp đóng hộp, bánh mì, bánh mì sandwich, nước sốt và thịt nguội. Khi mua sắm, hãy đọc kỹ nhãn để đảm bảo bạn đang mua những mặt hàng có lượng natri ít nhất có thể.

3.6. Một số thực phẩm ngăn ngừa đột quỵ

Thói quen ăn uống không lành mạnh có thể dẫn đến huyết áp và cholesterol cao, làm tăng nguy cơ bị đột quỵ. Nhiều nghiên cứu dịch tễ học cho thấy dinh dưỡng ảnh hưởng đến sự gia tăng của đột quỵ và việc điều chỉnh chế độ ăn uống có thể giảm bớt nguy cơ đó.

Chìa khóa để ăn uống lành mạnh là tiêu thụ nhiều loại thực phẩm lành mạnh từ đa dạng các nhóm thực phẩm. Tham khảo 6 loại thực phẩm được biết là có tác dụng tốt với sức khỏe tim mạch nếu ăn thường xuyên một cách điều độ:

Quả việt quất giàu chất chống oxy hóa

Chất chống oxy hóa trong quả việt quất giúp thư giãn các động mạch máu và tăng lưu lượng máu đồng thời giảm viêm. Các nhà nghiên cứu phát hiện ra rằng quả việt quất và các loại quả mọng khác rất giàu chất chống oxy hóa, có thể làm giảm nguy cơ bị đau tim hoặc đột quỵ.

Rau chân vịt (cải bó xôi)

Hàm lượng sắt và acid folic cao trong rau chân vịt có thể thúc đẩy sản xuất hồng cầu. Cải thiện khả năng vận chuyển oxy của máu, giúp máu lưu thông nhanh hơn và giảm nguy cơ đột quỵ.

Khoai lang

Khoai lang có nhiều chất chống oxy hóa, giúp giảm sự phát triển mảng bám trong mạch máu. Khoai lang nướng cả vỏ chứa chất xơ và vitamin A hỗ trợ tim, phổi và thận hoạt động tốt.

Bột yến mạch

Bột yến mạch có thể giúp giảm cholesterol lipoprotein mật độ thấp (LDL) xấu, ngăn ngừa đột quỵ. Các nhà nghiên cứu báo cáo rằng tiêu thụ bột yến mạch làm giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch, chẳng hạn như đột quỵ.

Sữa ít béo

Một số nhà nghiên cứu cho rằng những người tiêu thụ nhiều sữa hơn, đặc biệt là các sản phẩm sữa và phô mai sẽ giảm nguy cơ đột quỵ. Canxi, magie, kali có nhiều trong các sản phẩm sữa và những chất dinh dưỡng này có thể giúp giảm huyết áp. Nên ăn uống hai hoặc ba phần mỗi ngày. Uống sữa ít béo hoặc không béo để tránh chất béo bão hòa (chất béo có liên quan đến bệnh tim mạch).

Đậu phộng (lạc)

Một phân tích tổng hợp báo cáo rằng ăn một nắm đậu phộng mỗi ngày có thể làm giảm nguy cơ đột quỵ, bệnh tim mạch. Đậu phộng có nhiều chất xơ, giúp giảm nguy cơ đột quỵ bằng cách kiểm soát cholesterol quá mức.

Thói quen ăn uống không lành mạnh kéo dài có thể dẫn đến tăng cân, tăng huyết áp và cholesterol, chính những yếu tố này làm tăng nguy cơ bị đột quỵ. Thực hiện chế độ dinh dưỡng tốt kết hợp với rèn luyện cơ thể, tập thể dục có thể giúp phòng ngừa đột quỵ nhờ kiểm soát được huyết áp cao, lượng đường trong máu, mức cholesterol và cân nặng. Bên cạnh đó, bạn cũng cần lựa chọn các sản phẩm bổ sung giúp cung cấp đầy đủ dinh dưỡng, vitamin cần thiết cho cơ thể. Một trong những sản phẩm dinh dưỡng được rất nhiều chuyên gia và bác sĩ chuyên khoa khuyên dùng như một bữa ăn phụ hoàn hảo đến từ thương hiệu Asia Nutrition đó là SURE ASIA GOLD.

👉 Sữa cung cấp nguồn dinh dưỡng cần thiết, bảo vệ sức khỏe cho người dùng, với công thức khoa học bao gồm 32 loại vitamin và các khoáng chất thiết yếu giúp cải thiện sức khỏe của người dùng trong vòng 6 tuần.

👉 Trong thành phần sữa chứa hàm lượng lớn Canxi, Photpho, Vitamin D giúp người dùng có một hệ xương chắc khỏe, và phòng ngừa hiệu quả các bệnh còi xương ở trẻ em cũng như bệnh loãng xương ở người già. Đồng thời, sản phẩm có chứa các chất chống oxy hóa như vitamin A, C, E, axit folic, kẽm và magie có khả năng sản sinh các lợi khuẩn để cân bằng vi khuẩn đường ruột chống lại các tác nhân xấu gây hại cho cơ thể.

👉 Bên cạnh đó, sữa có chứa hệ đường bột ăn kiêng Isomalt, maltodextrin và acid béo thiết yếu (linoleic và linolenic), hàm lượng acid béo no và cholesterol thấp rất có lợi cho chế độ ăn lành mạnh. Ngoài ra, sữa Sure Asia Gold còn giúp kích thích trí não, phát triển chiều cao, giúp tăng cường sức khỏe đối với những người vừa hồi phục sau bệnh,…Đặc biệt, với phụ nữ mang thai và thai nhi sẽ cung cấp cho cả mẹ và bé một hàm lượng sắt tốt nhất.

—------------------------------

👉 Đặt mua sản phẩm SURE ASIA GOLD chính hãng tại: https://by.com.vn/KU92A5

👉 Tham khảo các dòng sản phẩm của chúng tôi tại: https://by.com.vn/yrXxkY

—------------------------------

CÔNG TY TNHH Y TẾ ASIA - ASIA NUTRITION

🏢 Địa chỉ: Thôn Đồng Quan, Xã Đồng Sơn, Thành phố Bắc Giang, Tỉnh Bắc Giang

🌎 Website: https://asiasuckhoevang.vn/

📽 Youtube: https://www.youtube.com/@asiasuckhoevang

📨 Email: asianutrition.info@gmail.com

☎ Hotline: 0988352952