Khi nào cho bé ăn dặm? Mẹ bắt đầu cho bé ăn dặm như thế nào?

Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) khuyến cáo, cha mẹ mêm cho trẻ bắt đầu ăn dặm khi được 6 tháng tuổi. Bởi đây là khoảng thời gian hệ tiêu hóa của trẻ đã phát triển tương đối hoàn chỉnh, dễ dàng hấp thu các loại thực phẩm và phức tạp hơn so với sữa mẹ. Vậy bắt đầu tập cho trẻ ăn dặm như thế nào? Mẹ hãy theo dõi chi tiết ngay trong bài viết sau đây nhé!

Cha mẹ nên cho trẻ bắt đầu ăn dặm khi được 6 tháng tuổi

1. Vậy cho bé ăn dặm bắt đầu từ khi nào?

Giai đoạn ăn dặm trẻ cần được cha mẹ cho ăn bổ sung nhiều nhóm dưỡng chất vì nhu cầu năng lượng tăng cao, đáp ứng yêu cầu phát triển toàn diện. Khi trẻ bắt đầu được 6 tháng tuổi, nguồn năng lượng từ sữa mẹ chỉ đủ cung cấp khoảng 450kcal/ngày, nhưng ở giai đoạn này trẻ cần khoảng gần 700kcal/ngày. Vì thế, bổ sung thêm cho trẻ các loại thực phẩm ăn dặm là vô cùng cần thiết để đảm bảo năng lượng giúp trẻ phát triển toàn diện.
Bên cạnh đó, lượng thức ăn trong các bữa ăn cũng tăng lên theo tháng tuổi. Nếu không đáp ứng được các tiêu chí này thì cơ thể trẻ sẽ thiếu dưỡng chất, còi cọc và kém phát triển. Đặc biệt, giai đoạn này lượng sắt dự trữ trong cơ thể không còn nhiều, nếu trẻ chỉ bú sữa mẹ sẽ gây ra tình trạng thiếu máu do thiếu sắt. Lúc này bổ sung chế độ ăn dặm giàu sắt sẽ bù đắp được sự thiếu hụt đó. Nhiều nghiên cứu đã ghi nhận, trẻ từ 6 - 12 tháng tuổi có nguy cơ cao nhất bị thiếu hụt sắt.

Các chuyên gia dinh dưỡng cũng cho biết, nếu mẹ cho trẻ ăn dặm quá sớm, trước 4 tháng tuổi thì cơ thể của trẻ chưa có đủ men amylase để tiêu hóa chất bột. Do vậy, nếu cho trẻ ăn dặm trước giai đoạn này có thể khiến trẻ bị ngán sữa mẹ, trẻ sẽ bú ít dần đi. Từ đó gây ra tình trạng thiếu các dưỡng chất tốt và quan trọng với trẻ từ sữa mẹ. Trẻ sẽ bị suy giảm sức đề kháng, suy dinh dưỡng, dễ bị dị ứng thực phẩm do hệ tiêu hóa chưa hoàn thiện, nhất là ở trẻ có cơ địa nhạy cảm.

Ngược lại, nếu mẹ cho trẻ ăn dặm quá muộn, sau 6 tháng tuổi thì trẻ sẽ chậm phát triển và tăng trưởng không đồng đều. Bởi giai đoạn này, sữa mẹ không thể cung cấp đầy đủ chất dinh dưỡng cho bé.
Nói tóm lại, ăn dặm quá sớm hoặc quá muộn đều ảnh hưởng nghiêm trọng đến sự phát triển của trẻ. Vì thế, mẹ nên cho trẻ ăn dặm khi được 6 tháng tuổi để con có thể làm quen và duy trì chế độ dinh dưỡng cân bằng, giúp phát triển tốt. Vậy mẹ cần bắt đầu cho trẻ ăn dặm như thế nào?

>> Xem ngay: Trẻ không chịu ăn dặm mẹ cần xử lý thế nào?

2. Mẹ cần bắt đầu cho bé ăn dặm như thế nào?

Mẹ cần bắt đầu cho bé ăn dặm như thế nào chắc hẳn là vấn đề nhiều bậc cha mẹ quan tâm, nhất là với những gia đình lần đầu có con nhỏ. Khi bắt đầu được 6 tháng tuổi thì mẹ bắt đầu cho trẻ ăn dặm, làm quen với các loại thức ăn mới. Trẻ nhỏ sinh ra đã có phản xạ với việc đẩy lưỡi nên chúng sẽ đẩy lưỡi của mình để chống lại muỗng, thìa hoặc bất cứ vật gì đó khi được đưa vào miệng, kể cả thức ăn. Tuy nhiên, phản xạ này hầu hết sẽ biến mất khi trẻ được 4 - 5 tháng tuổi. Do đó, sau thời điểm này, mẹ nên bắt đầu cho bé tập ăn dặm. Cha mẹ cũng có thể tham khảo thêm ý kiến từ sự tư vấn của các bác sĩ chuyên khoa tại khoảng thời gian 4 - 5 tháng để bác sĩ cân nhắc thời điểm nào cho bé ăn là tốt nhất.
Trong quá trình ăn dặm, mẹ cũng có thể cho trẻ ăn vào bất cứ thời điểm nào trong ngày, miễn là phù hợp với trẻ nhỏ. Để tránh nguy cơ trẻ bị hóc nghẹn thì cha mẹ nên cho trẻ ngồi thẳng đứng trên ghế ăn dặm. Nếu bé khóc hoặc có phản xạ không muốn ăn thì cha mẹ không nên ép buộc mẹ mà hãy kiên nhẫn thử lại sau 1 - 2 tuần sau đó để trẻ cơ cơ hội làm quen dần với nguồn dinh dưỡng mới.
Một cách khác để mẹ bắt đầu tập ăn dặm cho trẻ dễ dàng hơn cho cho bé bú một chút sữa mẹ trước và chuyển sang nửa muỗng thức ăn rất nhỏ và sau đó là với sữa mẹ nhiều hơn. Việc này sẽ tạo ra mối liên kết giữa việc được bú mẹ và trải nghiệm mới bằng việc ăn dặm bằng muỗng.

Hiện nay, có rất nhiều phương pháp ăn dặm cho bé

Hiện nay, có rất nhiều phương pháp ăn dặm cho bé

3. Phương pháp ăn dặm mẹ cần biết

Hiện nay, có rất nhiều phương pháp ăn dặm cho bé. Tùy thuộc vào sở thích, thời gian của mẹ mà gia đình có thể cân nhắc với các phương pháp ăn dặm dưới đây:

3.1. Phương pháp ăn dặm truyền thống

Phương pháp ăn dặm truyền thống là phương pháp ăn đã có từ lâu đời. Đây là phương pháp mẹ xay nhuyễn, trộn tất cả các loại thức ăn, nghiền nhỏ và đút cho bé ăn. Nếu chọn phương pháp ăn dặm này thì mẹ nên tập ăn dặm cho bé bằng cách từ từ chuyển các loại thức ăn từ lỏng sang đặc và cứng hơn theo sở thích của bé và khi bé thấy thích thức ăn như của người lớn.
Đây là phương pháp ăn dặm khá phổ biến và có từ lâu đời, được nhiều người áp dụng vì đơn giản và tiện lợi. Cha mẹ hoặc người chăm sóc có thể cho con ăn hết lượng thức ăn và biết được lượng ăn, khoảng thời gian bé tiến bộ hơn trong việc ăn dặm. Tuy nhiên, theo một nghiên cứu, cách ăn dặm này có thể gây ra tình trạng kén ăn và béo phì sau này ở trẻ. Thực tế, ở giai đoạn bắt đầu ăn dặm thì nguồn thực phẩm chính của trẻ vẫn là sữa mẹ, nếu cho trẻ ăn quá nhiều thực phẩm có thể gây béo phì và giảm hấp thu dinh dưỡng từ sữa mẹ.
Ngoài ra, ăn dặm truyền thống cũng khiến trẻ khó có thể nhận biết được từng mùi vị của các loại thức ăn do tất cả các loại thực phẩm đều đã được xay nhuyễn, hòa lẫn. Cha mẹ cũng không thể nhận ra con thích ăn cái gì hoặc loại thực phẩm nào gây dị ứng cho bé.

3.2. Phương pháp ăn dặm với túi nhai và bình bóp

Phương pháp ăn dặm với túi nhai và bình bóp cũng là phương pháp ăn dặm được rất nhiều các bậc cha mẹ áp dụng. Với các loại túi nhai ăn dặm thì cha mẹ có thể cho thức ăn dạng thô như rau củ, trái cây, các loại thịt, cá làm mềm vào trong túi nhai có chứa nhiều lỗ thoát thức ăn nhỏ và đưa bé cầm nhai, giúp bé tránh được tình trạng hóc, nghẹn thức ăn. Còn với bình bóp mẹ có thể cho vào bình các loại thức ăn dạng lỏng, sệt như cháo, bột đặc và bóp từng lượng nhỏ phù hợp với sức ăn cho bé.
Ưu điểm của phương pháp ăn dặm với túi nhai và bình bóp là tránh làm thức ăn bị rơi vãi, không gây hóc nghẹn thức ăn vào họng của trẻ. Bên cạnh đó, các loại túi nhai mềm, dẻo sẽ không làm đau nướu và lưỡi của bé. Các vật dụng này cũng rất dễ vệ sinh và làm sạch.

3.3. Phương pháp ăn dặm blw

Khác với 2 phương pháp ăn dặm trên, ăn dặm blw hay còn gọi là ăn dặm bé tự chỉ huy là phương pháp để bé tự ăn với lượng thức ăn vừa phải và được chuẩn bị sẵn, cắt nhỏ hoặc hấp chín. Do là phương pháp bé ăn theo sở thích nên mẹ cần chế biến thức ăn sao cho bé dễ dàng cầm nắm và bốc được.
Nếu lựa chọn phương pháp ăn dặm này thì quá trình cai sữa sắp tới sẽ mang lại nhiều điều thú vị cho bé khi được kết hợp giữa đồ ăn và sự vui nhộn, tinh nghịch của trẻ. Ngoài ra, việc cho bé ăn dặm tự chỉ huy còn giúp trẻ sớm hòa đồng với bữa ăn của gia đình và săn được đa dạng các loại thức ăn trên bàn ăn của gia đình.
Tuy nhiên, phương pháp ăn dặm này cũng đã có nhiều ý kiến trái chiều, nhất là với các ông bà đã quen với việc cho bé ăn dặm truyền thống. Thực tế, phương pháp ăn dặm này chỉ phù hợp khi:

Gia đình không sợ bừa bộn, vì bé vừa ăn, vừa nghịch có thể làm xáo trộn mọi thứ trong nhà
Bé sẽ ăn bốc nên thức ăn có thể làm bẩn quần áo và khắp người của bé
Cha mẹ không thích cho bé ăn bột hay cháo
Cha mẹ thích cho trẻ khám phá thức ăn và sẵn sàng cho bé chơi đùa khi ăn.
Thời gian của trẻ ăn sẽ lâu hơn so với các phương pháp mẹ đút cho trẻ, thậm chí bé chỉ ăn với một lượng nhỏ không nhiều.

Tùy thuộc vào tâm lý, sở thích của trẻ mà cha mẹ có thể lựa chọn phương pháp ăn phù hợp cho bé. Nếu có bất kỳ băn khoăn thắc mắc thì cha mẹ có thể nhờ sự tư vấn của bác sĩ để cân nhắc phương pháp ăn cung cấp dưỡng chất tốt nhất.

Cho bé ăn dặm như thế nào là đúng cách?

Cho bé ăn dặm như thế nào là đúng cách?

4. Cho bé ăn dặm như thế nào là đúng cách?

Những người lần đầu làm cha mẹ hẵn đã đôi lần thắc mắc không biết cho bé bé ăn dặm như thế nào là đúng cách? Nếu còn băn khoăn về vấn đề này bạn hãy tiếp tục theo dõi nội dung bài dưới đây:

Cho bé ăn dặm từ ít đến nhiều: Khi bắt đầu cho bé ăn dặm thì mẹ nên cho trẻ ăn với lượng nhỏ và tăng dần theo sở thích của bé. Trong các bữa ăn đầu tiên, mẹ có thể cho trẻ ăn từ 5 - 10ml thức ăn. Sau khoảng 10 bữa ăn tì mẹ bắt đầu tăng lượng thức ăn để hệ tiêu hóa của trẻ có thể dễ dàng thích nghi với nguồn dinh dưỡng mới không phải sữa mẹ.
Cho trẻ ăn dặm 1 bữa/ngày: Khi trẻ đã quen với việc ăn dặm thì mẹ có thể tăng thêm 2 bữa ăn dặm mỗi ngày và tăng thêm một bữa ăn phụ với sữa chua, váng sữa, nước hoa quả,...
Cho bé ăn dặm từ lỏng đến đặc: Mẹ nên cho trẻ ăn bột loãng khoảng 2 - 3 ngày và tăng độ đặc lên cho bé. Mẹ có thể thực hiện tăng độ ăn thô bằng cách: Rây cháo - Cháo nguyên hạt - Cơm nát để trẻ có thể nhanh chóng ăn được các loại thức ăn như người lớn.
Cho trẻ ăn các loại thức ăn mềm: Mẹ nên cho cho trẻ ăn các loại thức ăn mềm, dễ nuốt, dễ nhai vì trẻ chưa mọc răng hoặc mọc ít. Tránh tình trạng trẻ bị hóc thức ăn, nghẹn thức ăn.
Chế biến đồ ăn dặm đủ dinh dưỡng, hợp vệ sinh: Khoảng thời gian đầu mẹ bắt đầu tập cho trẻ làm quen với thức ăn thì nên cho các loại thức ăn dễ tiêu hóa. Tuy nhiên, sau khoang 2 - 3 tháng ăn dặm thì mẹ cần cung cấp đầy đủ 4 nhóm thức ăn cho trẻ như: trứng, cá, tôm, thịt, rau củ, dầu thực vật. Bên cạnh đó, mẹ nên bổ sung các loại vitamin và khoáng chất từ trái cây để trẻ mau lớn và khỏe mạnh.

Ngoài ra, trong quá trình chế biến đồ ăn dặm, cha mẹ cần chú ý, lựa chọn các thực phẩm sạch, dễ tiêu hóa. Tốt nhất mẹ nên chọn các thực phẩm hữu có, có nguồn gốc rõ ràng vì hệ tiêu hóa của trẻ còn non nớt nên rất dễ bị dị ứng, ngộ độc hoặc vi khuẩn xâm hại.

5. Nhóm thực phẩm khi cho bé yêu ăn dặm

Để phát triển tốt thì trẻ bắt đầu ăn dặm vẫn cần được bú sữa mẹ hoặc sữa công thức từ 3 - 4 cữ và 2 bữa ăn dặm và tăng lên khoảng 4 bữa ăn dặm khi trẻ được 1 tuổi. Theo đó, trẻ cần phải được ăn dặm đúng cách và đảm bảo cân đối 4 nhóm thực phẩm chính sau đây:
vẫn cần được tiếp tục bú sữa mẹ hàng ngày ít nhất 3-4 lần và ăn từ 2 bữa bột cháo/ngày rồi tăng dần lên 3-4 bữa bột/ngày khi 1 tuổi. Lưu ý là ngay từ khi tròn 6 tháng tuổi, trẻ cần ăn dặm và phải được ăn dặm đúng cách, đó là bột/cháo nấu và đảm bảo cân đối 4 nhóm thực phẩm như sau:

5.1. Chất bột đường

Chất bột đường rất quan trọng trong chế độ ăn dặm cho bé. Mẹ có thể nghiền cháo, khoai, thực phẩm giàu tinh bột để trẻ làm quen với thực phẩm này. Mẹ cũng có thể dùng bột yến mạch, gạo tẻ mới kết hợp với hạt ý dĩ, đậu xanh, đậu đen. Với những trẻ trên 1 tuổi, mẹ nên cho trẻ ăn đa dạng thức ăn để tránh việc trẻ quen với một loại thức ăn gây biếng ăn. Mẹ cũng nên chế biến các món soup khoai tây thịt bò xay, bún, phở, bánh đa,... để thay đổi khẩu vị, giúp trẻ hào hứng với món ăn hơn.

5.2. Chất đạm

Những thực phẩm giàu đạm như thịt nạc, lòng đỏ trứng là những thực phẩm giàu đạm dễ tiêu được các chuyên gia dinh dưỡng khuyến khích cho trẻ mới bắt đầu ăn dặm. Bước sang tháng thứ 7 thì mẹ nên cho trẻ ăn thêm, thịt, cá, trứng, tôm. Trên 1 tuổi thì mẹ có thể cho trẻ ăn cả quả trứng gà
Chất đạm đóng vai trò rất quan trọng trong sự phát triển của bé. Trong cơ thể, chất đạm sẽ cung cấp đầy đủ các loại axit amin cần thiết thúc đẩy sự tăng trưởng và phục hồi các tế bào của bé. Tuy nhiên, mẹ cũng không nên cho trẻ ăn quá nhiều chất đạm, vì có thể gây tổn thương đến hệ tiêu hóa của trẻ. Thay vào đó, mẹ nên cho trẻ ăn kết hợp ăn cả đạm động vật và thực vật để giúp bé phát triển khỏe mạnh.

5.3. Rau củ và trái cây

Cung cấp đầy đủ vitamin và một số khoáng chất, chất xơ sẽ giúp bé tăng khả năng hấp thu dưỡng chất và tạo một cơ thể khỏe mạnh. Mẹ nên cho trẻ ăn các loại hoa quả tươi như chuối tiêu, uống nước cam, xoài xay, đu đủ xay... Đây là những thực phẩm bổ sung rất nhiều vitamin và khoáng chất, giàu chất chống oxy hóa tốt cho hệ miễn dịch của trẻ nhỏ và phòng ngừa các bệnh về đường ruột. Tuy nhiên, nẹ cần chú ý rửa rau củ thật sạch, không dự trữ trong tủ quá lâu làm mất dinh dưỡng và ảnh hưởng đến sức khỏe của trẻ.

5.4. Chất béo

Ngoài cung cấp nguồn năng lượng dồi dào thù chất béo còn là thành phần quan trọng của màng tế bào và mô não. Nhóm chất béo đóng vai trò quan trọng là dung môi giúp các loại vitamin A,D,E,K... hòa tan hấp thu vào cơ thể.
Mẹ nên cho trẻ ăn cả chất béo thực vật và chất béo động vật với tỷ lệ tốt nhất là 1:1 nên xen kẽ các bữa dầu và mỡ. Các loại dầu thực vật như đậu nành, mè. Mỡ động vật ở các loại cá, cá hồi. Tuy nhiên, với dầu gấc không nên ăn hàng ngày mà chỉ nên 1-2 lần/tuần để tránh trẻ bị vàng da do thừa tiền vitamin A.

Những điều cần lưu ý khi chế biến những món ăn cho bé

Những điều cần lưu ý khi chế biến những món ăn cho bé

6. Những điều cần lưu ý khi chế biến những món ăn cho bé

Để đảm bảo sức khỏe của trẻ, trong quá trình chế biến đồ ăn dặm thì cha mẹ cũng cần lưu ý:

Thêm dầu ăn vào chế độ ăn dặm: Cha mẹ nên thêm 1 chút dầu ăn khi nấu món ăn dặm cho bé, bởi đây là dưỡng chất vô cùng quan trọng đối với bé ăn dặm. Dầu ăn dễ tiêu hóa, giàu năng lượng và còn có khả năng hòa tan các chất khác, giúp hệ tiêu hóa hoạt động trơn tru và tăng khả năng hấp thu dưỡng chất. Đây cũng là yếu tố quan trọng giúp cơ thể bé hấp thụ tốt canxi và vitamin D tránh còi xương, suy dinh dưỡng.
Không thêm gia vị nước mắm khi trẻ chưa được 1 tuổi: Khi bé chưa tròn 1 tuổi thì cha mẹ không nên thêm gia vị/nước mắm vào món ăn dặm. Thực tế, không ít mẹ cho rằng cần thêm một chút nước mắm để giúp các món ăn thêm đậm đà và kích thích vị giác cho trẻ. Tuy nhiên, đây là một quan hoàn toàn sai lầm, vì các loại gia vị lúc này sẽ làm hại thận của bé. Việc thêm mắm muối vào đồ ăn dặm khiến thận của bé phải hoạt động quá sức gây hại cho thận.
Nguyên liệu cần sạch và an toàn: Để đảm bảo sức khỏe của trẻ thì nguyên liệu làm đồ ăn dặm cho bé cần đảm bảo sạch, không có chất độc hại. Bên cạnh đó, mẹ cũng cần chú ý nên rửa tay sạch trước khi chế biến thức ăn và khi cho trẻ ăn. Nếu đồ ăn của bé có tôm, cá cần gỡ hết xương, râu tôm cho trẻ hoặc các đồ ăn cứng có thể khiến bé bị tổn thương.
Vệ sinh thực phẩm khi chế biến: Tất cả các thực phẩm tươi, sạch sẽ, giàu dinh dưỡng người lớn ăn hàng ngày thì trẻ đều có thể ăn được. Tuy nhiên, khi chế biến thức ăn, các dụng cụ và đồ dùng thức ăn của bé cần được làm sạch, thức ăn chế biến cho trẻ không nên để quá lâu, tránh gây hại cho hệ tiêu hóa của trẻ.

>> Có thể bạn quan tâm: Ăn dặm đúng cách: Khi nào tăng thô cho bé

Ăn dặm tự chỉ huy có tốt không? Những điều mẹ cần lưu ý khi áp dụng

Có thể nói, khoảng thời gian ăn dặm của trẻ mang lại rất nhiều niềm vui và tạo sự gắn kết cho cả gia đình. Mẹ hãy chú ý đến khoảng thời gian và lựa chọn phương pháp ăn dặm sao cho phù hợp nhất với trẻ. Tuy nhiên, cha mẹ cũng đừng quên bổ sung thêm các vi chất cần thiết qua sữa mẹ hoặc sữa công thức cho trẻ trong giai đoạn này. Bởi chế độ dinh dưỡng không phải lúc nào bé cũng có thể hấp thu được hết.

Các loại sữa cho bé của Asia Nutrition có nguồn nguyên liệu nhập khẩu từ Hoa Kỳ giúp cân bằng lượng dưỡng chất còn thiếu hụt trong chế độ ăn dặm của bé. Các sản phẩm đều được nghiên cứu và sản xuất theo công thức vượt trội giúp bé phát triển tốt, đồng đều, cao lớn thông minh và khỏe mạnh.